60
năm chiến thắng Äiện Biên Phá»§

Bà Nguyễn Thị Thu Hà , Phó bà thư Thà nh ủy TP.HCM thăm
há»i cá»±u chiến binh và cá»±u thanh niên xung phong từng
tham gia chiến dịch Äiện Biên Phá»§
|
“Bà i há»c sâu sắc nhất từ chiến thắng lịch sá» Äiện Biên
Phủ là sự đoà n kết toà n dân, thống nhất một lòng và tinh thần
anh dũng “quyết tỠcho Tổ quốc quyết sinh†của quân và dân ta.
Nó chứng tá» rằng, dưới sá»± lãnh đạo sáng suốt tà i tình cá»§a Äảng
và sá»± Ä‘oà n kết, đồng thuáºn cá»§a toà n dân thì khó khăn đến đâu
cÅ©ng khắc phục được, công việc to lá»›n đến mấy cÅ©ng là m đượcâ€.
Äó là lá»i phát biểu cá»§a bà Nguyá»…n Thị Thu Hà , Phó bà thư Thà nh
á»§y TP.HCM tại Chương trình há»p mặt ká»· niệm 60 năm chiến thắng
Äiện Biên Phá»§ do Há»™i Cá»±u chiến binh và Há»™i Cá»±u thanh niên xung
phong TP.HCM tổ chức.
Dốc toà n lực cho chiến dịch
Chiến thắng Äiện Biên Phá»§ đã lưu dấu được 60 năm, nhưng chiến
dịch từng được cả thế giá»›i tôn vinh đó mãi là đỉnh cao chói lá»i
trong lịch sỠđấu tranh cá»§a dân tá»™c. Và vá»›i những ngưá»i đã từng
tham gia chiến dịch Äiện Biên Phá»§ thì đó mãi là những ngà y tháng
hà o hùng không thể nà o quên. Thiếu tướng Bùi Nam Hà , nguyên
Trung Ä‘oà n trưởng trong chiến dịch Äiện Biên Phá»§ nhìn nháºn: Tráºn
chiến Äiện Biên Phá»§ không nằm trong kế hoạch cá»§a ta và địch. Äây
là sá»± ứng phó hoà n toà n bị động cả vá» chiến lược, chiến thuáºt
cá»§a tướng H.Navarre (Tổng tư lệnh quân đội Pháp tại Äông Dương)
nhưng vá»›i ta lại là thá»i cÆ¡ có ý nghÄ©a chiến lược, thể hiện tinh
thần, ý chà quáºt cưá»ng cá»§a quân và dân ta. Ban đầu, Äại tướng,
Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp đưa ra phương án “đánh nhanh, giải
quyết nhanh†và đặt kế hoạch tiêu diệt cứ Ä‘iểm Äiện Biên Phá»§
trong 3 ngà y đêm bằng những đợt tiến công ồ ạt. Song, sau khi
cân nhắc tình hình thá»±c tế, Äại tướng đã quyết định chuyển sang
phương án “đánh chắc, tiến chắcâ€, đánh dà i ngà y theo kiểu bóc vá»
từng cứ điểm của đối phương. Và để chuẩn bị cho quá trình đó,
lá»±c lượng háºu cần đã tÃch cá»±c chuẩn bị lương thá»±c, thuốc men,
đạn dược để sẵn sà ng chiến đấu lâu dà i vá»›i kẻ địch. Äại tá Trần
Thịnh Tần, nguyên Cục trưởng Cục Quân nhu, Tổng cục Háºu cần cho
biết: Khi kế hoạch ban đầu được vạch ra, chúng tôi tÃnh toán chỉ
cần 4.000 tấn gạo. Nhưng khi thay đổi kế hoạch, con số nà y đội
lên tá»›i… 27.000 tấn. Nguồn lương thá»±c tiếp tế lúc nà y chá»§ yếu lÃ
cá»§a các địa phương từ Thanh Hóa trở ra nhưng con đưá»ng váºn
chuyển rất khó khăn, phải qua nhiá»u đèo, núi hiểm trở, lại gặp
phải sự bắn phá của địch. Bộ chỉ huy quyết định huy động tối đa
nguồn lương thá»±c tại chá»— để phục vụ cho chiến dịch. “Äồng bà o
dân tộc vùng Tây Bắc mới giải phóng được một năm nên còn rất khó
khăn. Nhưng khi được tin cán bá»™ ta váºn động lương thá»±c để đánh
Pháp, đồng bà o đã quyên góp, tháºm chà vét đến hạt gạo cuối cùng
để nuôi bá»™ đội. Và chỉ trong thá»i gian ngắn, chúng ta đã thu
được hÆ¡n 10 tấn gạo, thà nh láºp các đội quân “phó cối†để xay xát
lúa ngay tại chá»—, phục vụ nhanh chóng cho bá»™ độiâ€, Äại tá Trần
Thịnh Tần nhớ lại.
Xây dá»±ng thế tráºn lòng dân
Trong những ngà y tháng chiến đấu trưá»ng kỳ, dù nhiá»u vất vả, hy
sinh nhưng quân và dân ta vẫn không hỠnao núng. Hơn 33.000 dân
công há»a tuyến và thanh niên xung phong đã tham gia các hoạt
động tại chiến trưá»ng vá»›i má»™t tinh thần trách nhiệm, sá»± hăng say
chưa từng thấy. Những câu hò “Em
là con gái VÄ©nh Yên/ Vượt qua lòng địch em lên vá»›i chà ngâ€,
“Nhanh tay lên chị em Æ¡i/ Thêm má»™t cân gạo đánh tan kẻ thùâ€â€¦ ra
Ä‘á»i trong hoà n cảnh ấy như má»™t minh chứng hùng hồn cho tinh thần
yêu nước, Ä‘oà n kết, má»™t lòng cho Tổ quốc cá»§a nhân dân ta thá»i kỳ
ấy. Äại tá Phạm Văn Sinh, nguyên cán bá»™ văn phòng Tổng cục ChÃnh
trị, ngưá»i có mặt trong lá»±c lượng thanh niên xung phong tham gia
chiến dịch Äiện Biên Phá»§ nhá»› lại: Những chà ng trai, cô gái tham
gia lá»±c lượng thanh niên xung phong ngà y ấy hầu hết má»›i chỉ mưá»i
tám, đôi mươi, tá»± nguyện rá»i địa phương là m công việc phá bom nổ
cháºm, san lấp mặt bằng, váºn chuyển lương thá»±c, đạn dược, cáng
thương tải đạn… trên tuyến đưá»ng hà nh quân cá»§a bá»™ đội. “Tuyến
đưá»ng từ SÆ¡n La, Lai Châu địch tuần tra, rải bom 2-3 chuyến/
ngà y, nhiệm vụ của thanh niên xung phong là phải đảm bảo an toà n
để xe chở đạn dược, lương thá»±c… được thông suốt. Äây là nhiệm vụ
đòi há»i tÃnh sáng tạo, khéo léo và phải chấp nháºn hy sinh để
công tác váºn chuyển được nhanh nhất, giảm thiểu tối Ä‘a những
nguy hại do bom đạn gây ra. Trong những ngà y tháng đó, câu thơ
mà Bác Hồ dà nh tặng lực lượng thanh niên xung phong trong một
lần tới thăm đoà n “Không
có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bá»n/ Äà o núi và lấp biển/
Quyết chà ắt là m nên†đã
trở thà nh châm ngôn sống, giúp chúng tôi vượt qua má»i khó khăn
để góp phần cùng là m nên chiến thắng Äiện Biên Phá»§ “lừng
lẫy năm châu, chấn động địa cầu†hôm
nayâ€.
Ghi nháºn những cống hiến cá»§a thế hệ Ä‘i trước cho ná»n hòa bình,
tá»± do cá»§a dân tá»™c, bà Nguyá»…n Thị Thu Hà khẳng định: Äảng bá»™
thà nh phố luôn ghi nhá»› nằm lòng bà i há»c “lấy dân là m gốc, xây
dá»±ng thế tráºn lòng dânâ€. Äể là m được Ä‘iá»u đó, thà nh phố đã vÃ
Ä‘ang tiếp tục xây dá»±ng Äảng, xây dá»±ng chÃnh quyá»n vững mạnh, má»—i
cán bộ, đảng viên phải gần dân, toà n tâm, toà n ý phục vụ nhân
dân bằng việc nâng cao hiệu quả há»c táºp và là m theo tấm gương
đạo đức Hồ Chà Minh. Hiện nay, thà nh phố đang nỗ lực thực hiện
nghị quyết 16 cá»§a Bá»™ ChÃnh trị vá» phương hướng, nhiệm vụ phát
triển TP.HCM đến năm 2020. Cả hệ thống chÃnh trị thà nh phố Ä‘ang
tiếp tục nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác dân váºn gắn vá»›i
xây dựng khối đại đoà n kết toà n dân tộc, tạo sự chuyển biến mạnh
mẽ vá» công tác dân váºn cá»§a chÃnh quyá»n, tăng cưá»ng mối quan hệ
gắn bó máu thịt giữa Äảng bá»™ vá»›i nhân dân, dá»±a và o nhân dân,
khÆ¡i dáºy và phát huy sức dân để chăm lo cho nhân dân theo mục
tiêu “dân già u, nước mạnh, xã há»™i công bằng, dân chá»§, văn minhâ€.
Bà i, ảnh: Ngá»c
Anh
Äối vá»›i thế hệ trẻ, Phó bà thư Thà nh á»§y TP.HCM nhắn nhá»§:
Äảng bá»™, chÃnh quyá»n và nhân dân thà nh phố luôn tin tưởng
rằng tinh thần quyết chiến, quyết thắng cá»§a chiến dịch Äiện
Biên Phủ sẽ được thế hệ trẻ hôm nay và mai sau mãi mãi phát
huy để xây dựng, bảo vệ thà nh phố và đất nước. Quá khứ hà o
hùng của các thế hệ cha anh sẽ là hà nh trang của các thế hệ
tiếp nối trên con đưá»ng xây dá»±ng TP.HCM trở thà nh trung tâm
lớn vỠkinh tế, văn hóa, giáo dục, công nghệ, đầu mối giao
lưu và há»™i nháºp quốc tế cá»§a đất nước, góp phần tÃch cá»±c đưa
nước ta cơ bản trở thà nh nước công nghiệp theo hướng hiện
đại và o năm 2020. |

Bà Lù Thị Äôi năm nay hÆ¡n 100 tuổi kể vá» ký ức Äiện Biên |
Há» là những ngưá»i dân công ngà y đêm váºn chuyển lương
thá»±c ra tiá»n tuyến, là các y tá nÆ¡i chiến trưá»ng ác liệt. Nhưng
hÆ¡n hết, há» lại chÃnh là các bóng hồng nÆ¡i chiến tuyến giao
tranh. Chiến thắng Äiện Biên Phá»§ đã lùi xa 60 năm, nhưng trong
hỠvẫn còn nguyên ký ức của ngà y nà o.
Từ ngà y 6-5 đến ngà y 8-5, tại Bảo tà ng Phụ nữ Việt Nam, khách
tham quan sẽ được chứng kiến những ký ức Äiện Biên đẹp nhất.
Những bóng hồng nơi đầu súng
60 năm đã trôi đi. Nhưng với bà Trần Thị Ngà , 83 tuổi, Hà Nội,
là văn công Tổng cục ChÃnh trị thì vẫn còn như má»›i ngà y nà o. BÃ
tâm sá»±: Ngà y ấy, tôi vừa hát, vừa múa kiêm cả đóng kịch. Nói lÃ
biểu diễn phục vụ thương binh nhưng thực ra là ở bên cạnh để hát
cho anh em nghe, giúp hỠquên đi nỗi đau đớn vỠthể xác. Các anh
thương binh còn rất trẻ nhưng dũng cảm lắm. Vì thế chúng tôi sẵn
sà ng hát không biết mệt má»i, bất kể ngà y đêm. Còn vá»›i bà Ngô Thị
Ngá»c Diệp, Hà Ná»™i, văn công Äại Ä‘oà n 308 thì: Chúng tôi được
trang bị như má»™t chiến sÄ© xung kÃch, từ súng, đạn, cuốc xẻng,
bao gạo đến túi bông băng và những thứ khác. Chiến sự diễn ra ác
liệt, văn công được chia thà nh từng tổ theo phục vụ các đại đội,
trung đội ngay tại chiến hà o.
Còn với các y tá, việc chăm sóc thương, bệnh binh không hỠđơn
giản. Bởi há» má»›i chỉ là những nữ sinh ngoà i đôi mươi, rá»i Hà Ná»™i
lên chiến trưá»ng ác liệt. Nhưng hỠđã là m tròn nhiệm vụ được
Äảng và Nhà nước giao. Cách đây 60 năm, y tá Nguyá»…n Thị ÄÆ°á»£c má»›i
25 tuổi. Äá»™i phẫu thuáºt có mình bà là nữ. Äi lại trong chiến
trưá»ng Äiện Biên là những giao thông hà o, bùn non ngáºp sâu.
Trung bình mỗi ngà y bà chăm sóc 70 ca bệnh. Còn ký ức với những
ngà y là y tá nÆ¡i tráºn địa cá»§a bà Ngô Thị Thái Nghiêm, 83 tuổi,
TP.HCM là và o chiến dịch, thương binh vỠà o ạt có đêm hà ng trăm
ngưá»i. Thương nhất là những anh bị bom napan. Bà phải truyá»n
nước biển và o bụng cho các anh vì tay chân các anh không còn
nguyên vẹn. Vá»›i y tá Phùng Thị Tâm (Hà Ná»™i), Äá»™i Ä‘iá»u trị 6 thì
nhiệm vụ của cứu thương không chỉ là thay bông băng hay phát
thuốc mà là m tất cả má»i công việc. Từ cho thương binh Ä‘i vệ sinh,
giặt giũ quần áo đến ăn uống với phương châm coi thương binh như
ngưá»i thân cá»§a mình. Nếu có ai qua Ä‘á»i, y tá là m luôn cả việc
khâm liệm. Äêm đến còn phải đốt Ä‘uốc Ä‘i coi xác đồng đội vì sợ
lũ beo, sóc quấy phá. Khi đó, bà Tâm là m việc với tất cả lòng
nhiệt tình và hăng hái của tuổi trẻ.
Chiến thắng cá»§a Äiện Biên Phá»§ không thể không kể đến công sức
của các đoà n xe thồ, các đoà n dân công ngà y đêm chở lương thực
ra tiá»n tuyến. Con đưá»ng Tây Tiến, nÆ¡i Quang DÅ©ng đã Ä‘i qua cách
đó chưa lâu cÅ©ng là con đưá»ng váºn lương chá»§ yếu từ Thanh Hóa lên
Äiện Biên. Bà Lê Thị Nháng, 82 tuổi, Thanh Hóa nhá»› lại: Năm đó
khi và o chiến dịch tôi mới 22 tuổi. Vui lắm lại có một động lực
nữa là hy vá»ng được gặp em, gặp chồng. NghÄ© thì đơn giản thế
thôi nhưng ra mặt tráºn rá»™ng lá»›n, cÅ©ng không gặp được ai. Vá»›i hai
bồ gạo, tôi gánh bá»™ từ Thanh Hóa lên Äiện Biên. Äi cả đêm, mệt
khi nà o thì nghỉ lúc ấy. Nhá»› nhất là lúc qua đèo Pha Äin. Äèo
thì dốc, gánh má»—i ngưá»i 30kg, có lúc chân như Ä‘eo đá, váºy mÃ
quyết tâm rồi cÅ©ng qua được. Còn vá»›i bà Cầm Thị Dá»±c, 90 tuổi (Äiện
Biên) thì để được tham gia chiến dịch Äiện Biên Phá»§, bà đã phải
nói dối bố mẹ là đi tìm anh trai. Mẹ bà khi đó dặn không được
rá»i xa con vì cháu còn nhá». Nhưng theo tiếng gá»i thiêng liêng
của Tổ quốc, bà đã cõng luôn đứa con đầu lòng trên lưng ra chiến
tráºn. Bà Lù Thị Äôi, 100 tuổi, Äiện Biên thì nhá»› lại đầu năm
1954, bà được bác Giáp (Äại tướng Võ Nguyên Giáp) giao nhiệm vụ
dẫn đơn vị công binh đi khảo sát địa hình để chuẩn bị xây dựng
sở chỉ huy chiến dịch Äiện Biên Phá»§ tại Mưá»ng Phăng và váºn động
dân á»§ng há»™ lương thá»±c, thá»±c phẩm cho chiến dịch. Sau 5 tháng, bÃ
Äôi đã cùng ông trưởng bản váºn động bà con quyên góp được 9 tấn
lúa gạo và 5 con trâu.
Äám cưới trong hầm Äá» Cát
NÆ¡i chiến trưá»ng, không phải chỉ có máu và nước mắt. Mà ở đó,
còn có tình yêu nảy mầm. Trong chiến dịch Äiện Biên Phá»§, có
nhiá»u câu chuyện tình hy hữu, nó là điển hình cá»§a thá»i chiến. BÃ
Nguyá»…n Thị Hồng Minh, chÃnh trị viên kiêm y tá Äá»™i Ä‘iá»u trị 2
nhá»› lại: Tháng 12-1951, bà và ngưá»i yêu đã gá»i giấy má»i đám cưới
cho bạn bè. Nhưng bà đột xuất đi phục vụ chiến dịch Hòa Bình.
Biết bà sắp cưới, Cục trưởng Quân y há»i: Äồng chà có phân vân gì
không? Bà ngáºp ngừng đáp: Anh yên tâm, Tổ quốc là trên hết mà .
Lúc đó ngưá»i yêu bà ở xa không liên lạc được nên lá»… cưới vẫn
diá»…n ra. Äoà n đón dâu chở đồ lá»… từ Cao Bằng vá» Thái Nguyên (quê
bà ) thì bà đã lên đưá»ng, chỉ kịp gá»i lá»i xin lá»—i vá»™i và ng tá»›i
chú rể. Äám cưới cá»§a bà phải hoãn đến tháng 3-1952.
Nhưng có lẽ đặc biệt nhất vẫn là đám cưới cá»§a bà Nguyá»…n Thị Ngá»c
Toản (Hà Ná»™i), y tá Äá»™i Ä‘iá»u trị 2 tại hầm tướng Äá» Cát. Bà Toản
cho biết bà và chồng là ông Cao Văn Khánh yêu nhau năm 1953.
Cuối năm 1953, lúc chia tay lên Tây Bắc chuẩn bị mở chiến dịch
Äiện Biên Phá»§, bà và ông đã nắm tay nhau thá» hẹn đến ngà y chiến
thắng sẽ là m lễ cưới. Chiến dịch toà n thắng, ông bà được sự quan
tâm cá»§a Äại tướng Võ Nguyên Giáp đã tổ chức lá»… cưới và o ngà y
22-5-1954 trong chÃnh hầm Äá» Cát. Äám cưới không có xe hoa, chỉ
có xe tăng, hầm được trang trà bằng các tấm vải dù Pháp đủ mà u,
đủ chỗ cho gần 40 đại biểu. Trang phục cưới là bộ quân phục cũ
mà u cỠúa, cô dâu, chú rể đi bên nhau dưới ánh đèn măng xông,
ngáºp trà n nụ cưá»i và những lá»i chúc phúc trong niá»m vui thắng
tráºn…
Rất nhiá»u ký ức Äiện Biên được trưng bà y tại Bảo tà ng Phụ nữ.
Những ký ức đó Ä‘i cùng năm tháng vá»›i những ngưá»i má»™t thá»i và o
là n tên mÅ©i đạn. Những ngưá»i phụ nữ Việt Nam, khi bước và o chiến
trưá»ng há» má»›i chỉ 17 tuổi như cô gái VÅ© Thị Bảo, lên Hòa Bình,
nơi rừng thiêng nước độc, gặp con đỉa, con vắt vẫn còn rú lên vì
sợ hãi. Nhưng lâu dần thà nh quen. Và rồi… HỠđã trưởng thà nh.
Bước ra khá»i cuá»™c chiến, há» là những ngưá»i anh hùng.
Bà i, ảnh: Nghiêm
Huê TrÃch nguồn từ báo Giáo dục (Http://giaoduc.edu.vn)
|